Nastolatek w psychoterapii

Spotkanie z Alain Braconnier przy jego książce „Groźba depresyjna w okresie dojrzewania”.

 

W wyobraźni zbiorowej dojrzewanie bardzo często kojarzy się z impertynencją, lekcoważacym zachowaniem lub z nadmiernym uporem, czesto trudnym do zrozumienia przez rodziców czy nauczycieli. Psychologowie i psychoanalitycy mają za zwyczaj kojarzenia tego typu postawy, z „hałaśliwymi” przejawami drzemiacej w psychice depresji związanej czesto w tym okresie życia z lękiem dojrzewania.

Alain Braconnier, psychiatra, psycholog i założyciel szkolenia  „Psychoanaliza i Psychoterapje” (APEP) w Szpitalu Pitié-Salpêtrière, poświęcił czterdzieści lat swojego życia zawodowego na zrozumienie funkconowania nastolatków. Dzieli się z nami tym doświadczeniem w swojej książce „Groźba depresyjna w okresie dojrzewania” (wydanie Erès, 2019), w której przedstawia bardzo szczególną wizję tego okresu życia.

 

A.Pitteri : Znajdujemy w Pańskiej książce kilka kluczowych konceptów, które wydają się Panu szczególnie ważne dla zrozumienia nastolatków.

Tak jak sugeruje to tytuł, centralnym pojęciem Pana refleksji na ten temat jest „zagrożenie depresyjne”. Czy może Pan wyjaśnić, z jakim zagrożeniem spotyka się młodzież i czego tak naprawdę staraja się ona uniknąć?

 

A.Braconnier : Dorastanie jest okresem rozwoju, który psychologicznie charakteryzuje się głęboką zmianą człowieka na odbieranie świata i samego siebie. Ta zmiana, jak każda zmiana, sprawia, że ​​nie będzie już nigdy tak, jak było wcześniej. Towarzyszą temu nowe pragnienia, ale także pewne lęki. Nawyki, punkty odniesienia, wiedza, przywiązanie do innych zmieniają się. Młody człowiek poszukuje nowości, ale jednocześnie potrzebuje ciągłości w swoim relacyjnym i psychicznym życiu. Przypomina to część tak zwanej „pracy żałobnej”: czegoś już nie ma, i trzeba nawiązać nowe więzi. Nastolatki stają zatem wobec tych wyzwań i starają się przede wszystim unikać pasywnego poddawania się tym zmianom poprzez przyjmowanie różnych postaw.

 

A.P. : Pański opis „zagrożenia depresjyjnego” inicjuje refleksję na temat adaptacji pracy psychoterapeutycznej w obliczu tej jednostki psychopatologicznej znajdujacej się na skraju skategoryzowanych stanów, takich jak depresja czy lęk. Wydaje mi się, że taka wizja stanu psychicznego zmienia w dużej mierze sposób brania pod uwagę symptomów psychopathologicznych. 

Pańskim zdaniem, jak powinniśmy dostosować naszą pracę psychoterapeutyczną z młodzieżą w obliczu tego odczucia „zagrożenia” ?

 

A.B. : Praca psychoterapeutyczna może odpowiedzieć na wyraźne prośby rodziców, a nawet samych nastolatków dotyczące ich prób i błędow, z celu znalezienia jak najlepszej możliwej ulgi w tym „niespokojnym” okresie. Ale praca psychoterapeutyczna musi być jak najbardziej zbliżona do tego, co młodzież odczuwa intymnie, do jej emocji, wątpliwości, przemijających pewności. Tutaj zrozumienie wykraczające poza proste pozory jest niezbędne, aby być jak najbliżej utajonej dynamiki, która na szczęście krystalizuje sie tylko u najbardziej cierpiących. Odniesienie do zagrożenia staje się więc znacznie bardziej dynamiczne niż zainstalowany, ustrukturyzowany stan, jaki można spotkać u doroslych ludzi. Właśnie dlatego wolałem termin „zagrożenie depresyjne” niż „depresja”.

 

A.P. : Zwraca Pan uwagę na fakt, że praca psychoterapeutyczna z młodzieżą bardzo często zaburzona jest nagłymi przerwami w leczeniu lub ostentacyjną odmową kontaktu z terapeutą. Używa Pan dla zrozumienia tych kompulsywnych zachowań zwięzlej ale jak bardzo trafnej formuly : „ nie przywiązywać się ze strachu przed niemożnością odejscia ”. Czy może Pan powiedzieć kilka słów na ten temat.

 

A.B. : Wbrew pozorom nastolatki muszą czuć się kochane tak, jak mogłyby być, gdy były dziećmi. Szukają miłości, ale także absolutu. Każde ryzyko separacji staje się zagrożeniem, każdy brak miłości jest głęboko odczuwany jako porzucenie. Relacja z terapeutą zawiera ten element przeniesienia. Terapeuta musi więc być również uważny na nadmierne oczekiwania miłości, które dostrzega z mniejszą lub wiekszą trudnością z powodu paradoksalnych form, które może przyjąć ta prośba, jak na przykład chęć wprowadzenia dystansu w relacji, co przejawia się w przerwaniu leczenia.

  

 

A.P. : W swojej książce zachęca Pan także czytelnika, do bardzo poważnego traktowania potrzeby posiadania ideału przez młodzież jak i również przez nas wszystkichi. Ta słynna „potrzeba wierzenia” w coś, o której tak trafnie mówi Julia Kristeva, wydaje się być rdzeniem naszego rozwoju psychicznego i funkcjonowania. Dlaczego nastolatek potrzebuje tej idealizacji i kiedy może przekształcić się ona w „chorobę”, o której wspomina Pan w swoich pracach ?

 

A.B. : Wiek dojrzewania to także wiek wszystkich możliwości, fizycznych, seksualnych, społecznych, intelektualnych, relacyjnych. Ale kiedy wszystko jest możliwe, musisz dokonywać wyborów, a zatem także wiedzieć, jak rezygnować z czegoś. W sensie funkcjonowania psychicznego ideał  jest „na wyciągnięcie ręki ”, ale w drugiej strony rozczarowanie również. Niektórym trudno będzie pozostać w idealnym Ego, tym czym „chciałby być” lub jakim jest.  Idealne Ego, pozwala odzczuć, że ​​„ Jestem wszechmocny ”, co umożliwia na nowo odkrywanie dziecięcych fantazji z wczesnego dzieciństwa.

 

A.P. : Jedna z Pana  koncepcj zwiazana z dorastaniem, które ma za horyzont pewne zmiany psycho fizyczne, przyciąga szczególną uwagę.

Mam tu na myśli „poszukiwanie niekompletności ”, ważne Pana zdaniem nie tylko w wieku młodzieńczym, ale w ciągu całego naszego istnienia.

 

A.B. : Niekompletność pozwala wszystkim nadal pragnąć, budować projekty, mieć wystarczającą wytrwałość, aby się spełniły, ale zawiera także zdanie sobie sprawy z braku, który, jeśli nie zostanie zaakceptowany, może być źródłem cierpienia, bezradność, a nawet rozpaczy niektórych ludzi.

 

Kontakt

15 bis, rue Dantan
92210 Saint Cloud
France

3 piętro z windą

możliwy dostęp pieszych przez rue Dailly -
schody na przeciw sklepu Lidl

Tel : + 33 6 10 48 97 21

aleksandrapitteri@gmail.com

Doctolib  facebook

Transport

Dworzec Saint Cloud – pociąg : U, N, L

Tramwaj : Parc de Saint Cloud (T2)

Autobus : 52,72,126,175

Metro : Boulogne Pont de Saint-Cloud

Dostęp