LĘK, STRES, NIEPOKÓJ

Powody konsultacji

Każdy z nas zna uczucie lęku związane czasem z całkiem prozaicznymi sytuacjami, takimi jak: ważny egzamin, trudne zadanie w pracy czy w szkole, konflikt z drugą osobą. Temu stanowi towarzyszą również często objawy fizjologiczne, które nazywamy pospolicie stresem (spocone ręce, problemy trawienne, brak śliny, mocne bicie serca i inne). Te przejawy są całkowicie normale i odświetlają wagę jaką przywiązujemy do spraw życia codziennego.

Natomiast, jeśli lęk staje się paraliżujący (niemożliwość racjonalnego myślenia czy mówienia, trudności z wypełnieniem prostych zadań) lub też przejawia się w formie strachu pojawiającego się dużo wcześniej przed sytuacją, której się boimy, czerpie on wtedy ogromne zasoby energji wewnętrznej i może stać się naprawdę uciążliwy.

W mojej pracy psychologicznej używam najczęściej słowa „niepokój”, wydaję mi się, że termin ten odzwierciedla najlepjej złożoność życia psychicznego.

Kiedy konsultować

Klasyfikacje międzynarodowe wyodrębniają kilka stanów związanych z poczuciem niepokoju :

• GAD (generalized anxiety disorder) : zespół lęku uogólnionego, przejawia się uczuciem stałego lęku bez zidentyfikowania konkretnej przyczyny, towarzyszą mu często myśli o tle katastroficznym: „od godziny nie odpowiedział mi na mój SMS, na pewno coś mu się stało”,
• OCD (obsessive-compulsive disorder) : zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, charakteryzują się występowaniem natrętnych myśli lub zachowań przymusowych (kompulsywnych) uważanych często za absurdalne, ale ułatwiające choremu zmniejszenie lęku, na przykład nadmiernie częste i długie mycie rąk,
• Ataki lękowe : są przejawem wysokiego lęku, często towarzyszy mu uczucie utraty kontroli nad sobą, strach przed imminętną śmiercią, przed popadnięciem w szaleństwo lub też depersonalizacją (uczucie bycia poza własnym ciałem),
• Fobie : paniczny strach przed konkrentym przedmiotem, zwierzęciem, miejscem lub sytuacją.

Prowadzenie terpii

W niektórych przypadkach lekarstwa mogą wstrzymać natychmiastowo stany lękowe, jest to jednak tymczasowy sposób radzenia sobie z tym uczuciem. Zastosowanie techniki psychoanalitycznej daje natomisat rezultaty na dłuższy czas. Podejmujemy wówczas próby odnalezienia i zrozumienia przyczyn wywołujących te stany, co pozwala je sobie oswoić i zdystansować się do nich. Ostatecznym celem jest przekształcenie ich w bardziej kreatywny i mniej uciążliwy sposób życia. W niektórych przypadkach możliwe jest również ich całkowite zniknięcie.

Rodzina i bliscy

Przebywanie z osobą cierpiącą na niepokój mobilizuje zazwyczaj duże zasoby energii. Wspieranie, uspakajanie, motywowanie do zrobienia czegoś lub wyręczanie w codziennych obowiązkach może stać się męczące. Czasami trudno jest w tym wypadku nie dać się wciągnać w atmosferę lęku. Ważne jest więc, żeby zdystansować się do uczucia strachu bliskjej nam osoby i popatrzeć obiektywnie na zaistniałą sytuację.